Co to znaczy, że Polska może łamać Konwencję z Aarhus? Q&A

Czym jest Konwencja z Aarhus?

Jednym z głównych celów Konwencji jest zapewnienie społeczeństwu dostępu do sądów, jeśli mają podejrzenie, że łamane jest prawo w sprawach dotyczących ochrony środowiska.

Inne cele Konwencji to:
•dostęp społeczeństwa do informacji środowiskowej;
•udział w procesach decyzyjnych, które mają wpływ na otaczające nas środowisko.

Co to znaczy złożyć skargę na łamanie Konwencji z Aarhus?

Jest to wniosek o sprawdzenie, czy dany akt prawny, w tym przypadku ustawa o lasach, nie narusza Konwencji. Takie powiadomienie może złożyć każdy i w dowolnej sprawie dotyczącej przestrzegania Konwencji. Jest ono rozpatrywane przez specjalny Komitet, który obraduje cztery razy do roku.

Dlaczego wysłaliśmy powiadomienie do Komitetu?

Chcemy, by polskie prawo lepiej chroniło rodzimą przyrodę. Obecnie znajduje się w nim luka prawna, która powoduje, że społeczeństwo nie ma możliwości zawiadomienia polskiego sądu, nawet jeśli dokumenty, na podstawie których wycina się drzewa w publicznych lasach, naruszają prawo. I to jest jeden z powodów, dla których sprawa Puszczy Białowieskiej jest obecnie w Trybunale Sprawiedliwości, a nie jest rozpatrywana przez polski sąd. Wysłanie powiadomienia do Komitetu Aarhus jest często stosowanym zabiegiem w takich sytuacjach i zwykłą procedurą, która ma na celu wskazanie luki i zachęcenie polityków, by zajęli się tą kwestią.

Jakie mogą być konsekwencje skargi?

Komitet nie jest ani sądem, ani instytucją unijną, która może coś narzucić. Komitet wydaje zalecenia, w jaki sposób dostosować prawo, by było zgodne z Konwencją. Funkcja Komitetu jest więc przede wszystkim doradcza. Gdy Komitet uzna, że dany przepis narusza przepisy Konwencji, wydaje opinię, które są niewiążące, ale mają dużą wartość, ponieważ można się nimi podpierać w postępowaniach przed sądami krajowymi oraz na szczeblu europejskim.