ONZ podejmuje działania przeciwko saudyjskiej firmie naftowej i bankom z nią współpracującym w związku z klimatem i prawami człowieka

Eksperci ds. praw człowieka z Organizacji Narodów Zjednoczonych wystosowali ostrzeżenie do Saudi Aramco i banków współpracujących z firmą w związku z ogromnym wkładem firmy w kryzys klimatyczny.  Saudi Aramco jest największą spółką naftowo-gazową na świecie.

ONZ wydała ostrzeżenie po tym, jak ClientEarth złożyła skargę w ramach procedury specjalnej Rady Praw Człowieka argumentując, że Aramco dopuszcza się największego w historii związanego z klimatem naruszenia praw człowieka przez biznes.

Aramco nie ma jasnego planu ograniczenia emisji netto do zera, dąży do dalszej produkcji paliw kopalnych, a nawet planuje zwiększenie rezerw. Oznacza to, że świadomie pogarsza wpływ zmiany klimatycznej na prawa człowieka w Arabii Saudyjskiej i na całym świecie. Już teraz jest największym korporacyjnym emitentem gazów cieplarnianych - i wygląda na to, że się to nie zmieni.

Dlaczego zmiana klimatu jest kwestią praw człowieka?

Firmy naftowe i gazowe napędzają katastrofalną zmiaę klimatu, która - wraz ze wzrostem globalnych temperatur - narazi miliardy ludzi na niedobór wody, żywności czy fale upałów. Ekstremalne zjawiska pogodowe takie jak pożary, susze, powodzie i burze stają się coraz częstsze, powodując znaczne szkody dla ludzi na całym świecie i naruszając prawa człowieka.

Ostatnie miesiące przyniosły bezprecedensowe, globalne fale upałów i rekordy ciepła , a temperatury w samej Arabii Saudyjskiej wzrosły do ponad 50 stopni Celsjusza. Przewiduje się, że na Bliskim Wschodzie takie skrajności staną się normą, z dużą liczbą zgonów związanych z upałami, jeśli emisje nie zostaną szybko ograniczone.

Aramco dopuszcza się ogromnego naruszenia praw człowieka, nie podejmując działań związanych z faktem, że jest największym korporacyjnym emitentem gazów cieplarnianych na świecie. Ludzie w każdym kraju, na każdym kontynencie są dotknięci zmianami klimatycznymi, które są napędzane przez działania Aramco.

Odpowiedzialność instytucji finansowych współpracujących z Aramco

ONZ ostrzegła również banki i instytucje finansowe, które umożliwiają działalność Aramco, że ich zaangażowanie w finansowanie firmy może stanowić naruszenie międzynarodowych praw człowieka i standardów.

Chodzi m.in. o JPMorgan Chase, Citi i HSBC. Podczas gdy wiele banków posiada własne zobowiązania klimatyczne, żaden z nich publicznie nie przyznał, że jego relacje biznesowe z Aramco mają wpływ na prawa człowieka związane z klimatem. Banki są prawnie zobowiązane do podejmowania konkretnych działań w związku z rolą Aramco w naruszaniu praw człowieka w związku z klimatem. Powinny to zrobić poprzez wywieranie wszelkich możliwych nacisków na Aramco w zmiany planów firmy lub poprzez wycofanie się ze współpracy z firmą.

Aramco poinformowało w marcu 2023 r., że jego roczne zyski wzrosły do rekordowego poziomu 161 mld USD w 2022 r., a od 2019 r. pozyskało ponad 70 mld USD za pośrednictwem akcji, obligacji i pożyczek bankowych.

Reklamy Aramco to ekościema

Choć Aramco nie dąży do osiągnięcia zerowej emisji netto, firma promuje "zrównoważony charakter" swojej działalności. Twierdzi nawet, że ma cel zerowej emisji netto, ale plan osiągnięcia tego celu nie obejmuje zdecydowanej większości jej działalności. W rzeczywistości inwestuje niewielkie kwoty w odnawialne źródła energii, które są wykorzystywane do wspierania projektów naftowych i gazowych. Uważamy, że stanowi to szkodliwy greenwashing i już wcześniej analizowaliśmy wprowadzające w błąd reklamy Aramco w ramach naszego projektu Greenwashing Files.

ONZ uznała, że dezinformacja na temat zmiany klimatu ma negatywny wpływ na wysiłki zmierzające do rozwiązania kryzysu - a także na możliwość korzystania z pełni praw człowieka.

ONZ twierdzi też, że firmy powinny powstrzymać się od publicznych kampanii informacyjnych opartych na niedokładnych, wprowadzających w błąd i bezpodstawnych twierdzeniach, które szkodzą zdolności rządów i opinii publicznej do podejmowania świadomych decyzji dotyczących zmiany klimatu.

W rzeczywistości, Aramco pogłębia szkody, które zmiana klimatu wywiera na życie ludzi, zamiast pracować nad ich rozwiązaniem.

Co będzie dalej?

Ostrzeżenie ONZ ustanawia ważny międzynarodowy precedens prawny wyjaśniający, w jaki sposób prawa człowieka mogą się odnosić do największych trucicieli napędzających kryzys klimatyczny.  Precedens ten można teraz wykorzystać do pociągnięcia do odpowiedzialności korporacyjnych trucicieli na salach sądowych na całym świecie.

Więcej informacji na temat odpowiedzi udzielonych na ostrzeżenie ONZ przez Aramco i banki można znaleźć w naszym komunikacie prasowym w języku angielskim TUTAJ.

Aby zaradzić negatywnym wpływom na prawa człowieka, Aramco potrzebuje planu transformacji, który będzie zgodny z porozumieniem paryskim. Firma musi znacznie ograniczyć produkcję ropy i gazu w i zrobić miejsce dla energii odnawialnej, aby zmniejszyć emisje o połowę do 2030 roku Powinna aktywnie szukać możliwości odejścia od paliw kopalnych, zamiast uprawiać greenwashing, który utrudnia i opóźnia szybką i sprawiedliwą transformację.

Instytucje finansowe, które wspierają firmę, muszą również rozważyć, czy ich wsparcie jest zgodne z ich własnymi obowiązkami w zakresie praw człowieka. Jeśli tak nie jest, powinny zaprzestać współpracy z Aramco.