Oświadczenie organizacji społecznych w sprawie przejęcia urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich przez większość sejmową

Jako przedstawiciele organizacji społecznych sprzeciwiamy się wrogiemu przejęciu urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich przez rządzącą większość parlamentarną. Nie akceptujemy de facto rozstrzygania o naszych prawach i wolnościach przez politycznie zależny trybunał Julii Przyłębskiej, lekceważenia w jego pracach podstawowych zasad rzetelnego procesu, w tym kwestii niezależności i bezstronności sędziów.

Przyjęty wczoraj przez trybunał pogląd stanowi kolejny przykład zawłaszczania państwa przez partię władzy, podkopywania fundamentów demokracji i obchodzenia przepisów Konstytucji w myśl zasady: po nas choćby potop.

Przepisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie sprzeciwiają się kontynuowaniu misji Rzecznika Praw Obywatelskich do czasu wyboru jego następcy. Wartości ujęte w preambule Konstytucji i jej zasadach ustrojowych, takie jak ciągłość funkcjonowania władz publicznych, zaufanie obywateli do państwa, a także troska o to, by podstawowe prawa i wolności obywatela nie były łamane, wymagają wręcz, aby urząd ten do czasu wyboru następcy pełniony był w niezależny sposób przez osobę, która uprzednio uzyskała demokratyczny mandat.

Przyjęty przez trybunał Julii Przyłębskiej standard przeciwny powoduje, że wszyscy tracimy obrońcę. Najbardziej zmiana ta dotknie osoby, dla których w ostatnich latach urząd RPO był główną ostoją i orędownikiem ich praw. Najmocniej odczują ją więc osoby z różnych względów narażone na wykluczenie: osoby z mniejszych miejscowości, starsze, z niepełnosprawnościami, w kryzysie bezdomności, należące do mniejszości, w tym  szczególnie mniejszości seksualnych, osoby przebywające w ośrodkach odosobnienia. Tylko w 2020 roku o ochronę w sprawach indywidualnych do Biura Rzecznika zwrócono się ponad 72 tysiące razy. W świetle ostatnich wydarzeń Polska utraci także ważny ośrodek upominania się o prawa kobiet.

Jako społeczeństwo obywatelskie tracimy również istotny ośrodek debaty społecznej, miejsce poruszania zapomnianych lub lekceważonych problemów, wykuwania nowych pomysłów i rozwiązań. Jedną z ostatnich płaszczyzn, na których mogły spotkać się osoby o odmiennych poglądach, z szacunkiem szukające wspólnych rozwiązań dostrzeżonych przez siebie problemów.

Decyzja trybunału to także bezpośrednie zagrożenie dla kilkuset osób pracujących w Biurze RPO. Ryzyko czystek, zamachu na ich niezależność i zachowań znanych z innych instytucji przejmowanych w podobny sposób. W tych trudnych chwilach solidaryzujemy się ze wszystkimi pracującymi w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Chcemy im wszystkim, a także odchodzącemu Rzecznikowi podziękować za trud pracy na rzecz przestrzegania praw człowieka w Polsce.

Jednocześnie domagamy się, aby wybory nowego Rzecznika Praw Obywatelskich odbyły się w zgodzie z przepisami Konstytucji. Wszelkie próby mianowania osoby pełniącej  obowiązki rzecznika  z pominięciem Sejmu i Senatu uznamy za obejście przepisów ustawy zasadniczej

Zwracamy się do społeczności międzynarodowej o monitorowanie działań rządzącej większości parlamentarnej podejmowanych w tym względzie.

Lista podpisów organizacji

• Akcja Demokracja
• Archiwum Osiatyńskiego
• Fundacja Ośrodek Kontroli Obywatelskiej OKO
• Centrum Inicjatyw Społecznych w Gliwicach
• Centrum Rozwoju Inicjatyw Społecznych CRIS
• Edukacyjna Fundacja im. Romana Czerneckiego
• Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny
• Forum Darczyńców w Polsce
• Forum Unia Młodych
• Fundacja “Przestrzeń dla Edukacji”
• Fundacja 360!
• Fundacja Aktywności Lokalnej
• Fundacja Autonomia
• Fundacja Bęc Zmiana
• Fundacja Centrum im. prof. Bronisława Geremka
• Fundacja Centrum Przedsiębiorczości i Innowacji 50+
• Fundacja Chustka
• Fundacja Cicha Tęcza
• Fundacja ClientEarth Prawnicy dla Ziemi
• Fundacja dla Polski
• Fundacja Dobra Wola
• Fundacja Domu Baudouina
• Fundacja Edukacji Prawnej “Iustitia”
• Fundacja Ekologiczna “Zielona Akcja”
• Fundacja Forum Obywatelskiego Rozwoju
• Fundacja Forum Odpowiedzialnego Biznesu
• Fundacja Frank Bold
• Fundacja Głuchych Zacisze
• Fundacja im. Stefana Batorego
• Fundacja Jagoda im. Jagody Pachota
• Fundacja Kultura Liberalna
• Fundacja Kultury Chrześcijańskiej Znak
• Fundacja Liberte!
• Fundacja Machina Zmian
• Fundacja Miasto Obywatelskie Lubartów
• Fundacja Mundus Cantat
• Fundacja MY Pacjenci
• Fundacja na Rzecz Praw Ucznia
• Fundacja na rzecz Równości i Emancypacji STER
• Fundacja na rzecz Wolnomyślicieli
• Fundacja Najpierw Mieszkanie Polska
• Fundacja Nowe Centrum
• Fundacja Ośrodka KARTA
• Fundacja Panoptykon
• Fundacja Parent Project Muscular Dystrophy
• Fundacja Patria
• Fundacja Pełna Życia
• Fundacja Pole Dialogu
• Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym oraz Dzieciom i Młodzieży Auxilium
• Fundacja Pomorskie Centrum Psychotraumatologii
• Fundacja Przemijanie
• Fundacja Res Publica
• Fundacja Rodzić po Ludzku
• Fundacja Rokoko
• Fundacja Samodzielność od Kuchni
• Fundacja Serce Miasta
• Fundacja Stocznia
• Fundacja Szkoła z Klasą
• Fundacja trzeci.org
• Fundacja w Stronę Dialogu
• Fundacja Wiara i Tęcza
• Fundacja Wolność od Religii
• Fundacja WWF Polska
• Fundusz Lokalny Masywu Śnieżnika
• Greenpeace Polska
• Grupa Ponton
• Helsińska Fundacja Praw Człowieka
• Inicjatywa obywatelska “Chcemy całego życia!”
• Instytut Spraw Publicznych
• Janowskie Stowarzyszenie Niesienia Pomocy Humanus
• Kaliska Inicjatywa Miejska
• Kampania Przeciw Homofobii
• Komitet Obrony Demokracji
• Krakowski Instytut Prawa Karnego Fundacja
• Krytyka Polityczna (Stowarzyszenie im. Stanisława Brzozowskiego)
• Międzynarodowy Instytut Społeczeństwa Obywatelskiego
• Mussszelka
• Obywatele Kultury
• Oddział Wielkopolski Stowarzyszenia Zastępczego Rodzicielstwa
• Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
• Ogólnopolski Strajk Kobiet
• „Otwarta Rzeczpospolita” Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii
• Polska Fundacja im. Roberta Schumana
• Polski Instytut Praw Człowieka i Biznesu
• Polskie Towarzystwo Turystyczno – Krajoznawcze, Oddział w Żyrardowie
• Rada Konsultacyjna przy Ogólnopolskim Strajku Kobiet
• Sieć Obywatelska Watchdog Polska
• Siedleckie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera
• Stowarzyszenie Amnesty International
• Stowarzyszenia Wiosna bez Barier
• Stowarzyszenie Cała Naprzód
• Stowarzyszenie Dialog Społeczny
• Stowarzyszenie Homo Faber
• Stowarzyszenie im. Prof. Zbigniewa Hołdy
• Stowarzyszenie Interwencji Prawnej
• Stowarzyszenie Klon/Jawor
• Stowarzyszenie Kobiety Filmu
• Stowarzyszenie Lepszy Świat
• Stowarzyszenie Młodych Naukowców
• Stowarzyszenie na Rzecz Osób LGBT Tolerado
• Stowarzyszenie Nasze Imaginarium
• Stowarzyszenie NOMADA
• Stowarzyszenie Oświata Polska
• Stowarzyszenie Plac Solidarności
• Stowarzyszenie RAZEM DLA KONARZEWA
• Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Kaliska
• Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Śmiałowice
• Stowarzyszenie SZERSZE HORYZONTY
• Stowarzyszenie TAK Trójmiejska Akcja Kobieca
• Stowarzyszenie Tarnowska Rospuda
• Stowarzyszenie Wielokulturowy Kraków
• Stowarzyszenie Wspólne Wójtowo
• Stowarzyszenie Zachodniopomorskie Smaki
• Stowarzyszenie Zielone Dzieci
• Świętokrzyskie Centrum Inicjatyw Społeczno-Kulturalnych
• Towarzystwo Dziennikarskie
• Towarzystwo Miłośników Ziemi Zalewskiej
• Towarzystwo Muzyczne Ziemi Proszowickiej
• Wielka Koalicja za Równością i Wyborem
• Wolne Sądy
• Żydowskie Stowarzyszenie Czulent