Batalia o Nature Restoration Law - co dalej z ambitnym projektem odbudowy zasobów przyrodniczych?

W Parlamencie Europejskim trwa walka o ostateczne brzmienie unijnego rozporządzenia w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych (Nature Restoration Law). Projekt ma odwrócić katastrofalny trend degradacji przyrody na naszym kontynencie, jednak opór niektórych branż może położyć kres tym ambicjom.

Nadrzędnym założeniem projektu rozporządzenia, opublikowanego przez Komisję Europejską w czerwcu 2022, jest długoterminowa i trwała odbudowa przyrody na obszarach lądowych i morskich UE. Projekt wyznacza wiążące cele w zakresie regeneracji określonych siedlisk i gatunków. Działania naprawcze powinny objąć co najmniej 20% obszarów lądowych i morskich UE do 2030 r., a do 2050 r. - wszystkie ekosystemy wymagające odbudowy.

W najbliższy wtorek, 23 maja, po wielomiesięcznej dyskusji pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami nowej legislacji Komisja AGRI (Rolnictwo i Rozwój Obszarów Wiejskich) zagłosuje nad opinią w sprawie rozporządzenia. Dzień później nad poprawkami głosować będzie Komisja Rybołówstwa Parlamentu Europejskiego (PECH). Negocjacje w tej sprawie są szczególnie trudne z uwagi na kontekst polityczny, inflację, kryzys energetyczny i wzrost polaryzującego populizmu w okresie poprzedzającym wybory europejskie w 2024 roku.

Pracami nad rozporządzeniem kieruje Komisja ENVI (Środowisko, Zdrowie Publiczne i Bezpieczeństwo Żywności), która rozpatrzy opinie PECH i AGRI. Jest to ostatnia prosta przed głosowaniem plenarnym Parlamentu Europejskiego w lipcu. Parlament przyjmie wówczas uzgodnione stanowisko, z którym następnie przystąpi do negocjacji trójstronnych z Komisją Europejską i Radą Unii Europejskiej (reprezentującą państwa członkowskie) w celu sfinalizowania tekstu rozporządzenia.

Rozporządzenie to historyczna szansa nie tylko na regenerację europejskiej przyrody, ale także na bezpieczną przyszłość dla mieszkańców naszego kontynentu. Projekt kładzie szczególny nacisk na odbudowę tych elementów przyrody, które dostarczają nam rzeczy niezbędnych do życia: wody pitnej, żywności, czystego powietrza. Koncentruje się także na ekosystemach, które są naszą tarczą w walce z katastrofalnymi skutkami zmian klimatu, takimi jak powodzie i susze. Z tego względu rozporządzenie ma poparcie nie tylko środowisk naukowych i przyrodników, ale także środowisk biznesowych i zwykłych obywateli.

Przyjęcie i wdrożenie ambitnego prawa odbudowy europejskiej przyrody jest być może ostatnią szansą, by skutecznie stawić czoła potrójnemu kryzysowi związanemu ze zmianą klimatu, utratą różnorodności biologicznej i degradacją środowiska. Dlatego Fundacja ClientEarth Prawnicy dla Ziemi angażuje się w prace nad brzmieniem rozporządzenia od samego początku. Wraz z innymi organizacjami pozarządowymi działamy na poziomie unijnych instytucji, zgłaszając poprawki do ewoluującego tekstu rozporządzenia, by utrzymać jego poziom ambicji.

W szczególności zależy nam na:

• Przyjęciu rozporządzenia w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych do końca 2023 r.;
• Zapewnieniu, że do 2030 r. odbudowa ekosystemów lądowych i morskich UE będzie prowadzona na dużą skalę i obejmie miejsca, które nie są jeszcze chronione;
• Utrzymaniu ambitnych celów w zakresie odbudowy przyrody, zobowiązujących wszystkie państwa członkowskie do wniesienia sprawiedliwego wkładu w ich realizację;
• Obowiązku utrzymania odtworzonych ekosystemów w dobrym stanie;
• Zapewnienie stabilnego finansowania odbudowy przyrody poprzez przeznaczenie funduszy na ten cel w ramach następnego budżetu UE.

W najbliższych miesiącach również szerokie społeczne poparcie dla projektu będzie kluczowe, by nie został on drastycznie osłabiony. Dlatego zachęcamy do wyrażania poparcia dla ambitnego brzmienia rozporządzenia w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych w ramach ogólnoeuropejskiej kampanii #restorenature.

Autor zdjęcia: Piotr Horzela